Prelacio a

Sic debet esse sermo Dei fidelibus, tamquam pisci Hamus, tunc capit quando capitur. Et Rethi et Hamo piscatur perfectius; sed Rethi turba concluditur, Hamo singularis eligitur.

Augustinus super Iohannem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio b

In doctrina sacre scripture auctoritatem debet episcopus preferre, non secularium litterarum periciam ostentare. Non enim episcopi est officium grammaticam exponere, nec laudes Iouis personent ora pontificis.

Augustinus de uita clericorum.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio c

Frequenter in longum protractus sermo caret intelligencia.

Augustinus de doctrina Christiana.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio d

Ad panem uentris cum labore peruenitur, quanto magis ad panem mentis, statis et auditis? Laborat ne moriatur homo moriturus, et non laborat ne peccet homo in eternum uicturus.

Augustinus super Iohannem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio e

Eos dicit Dominus furari uerba sua qui boni uolunt uideri loquendo que Dei sunt cum mali sunt, faciendo que sua sunt.

Augustinus de doctrina Christiana.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio f

Predicator laboret ut intelligenter, ut libenter, ut obedienter audiatur; et hoc se posse magis pietate oracionum quam oratoris facultate non dubitet ut orando pro se ac pro illis quos est alloqueturus sit prius orator antequam doctor et in ipsa hora accedens priusquam exerat proferentem linguam ad Deum leuet animam sitientem, ut ructet quod biberit, uel quod impleuerit fundat.

Augustinus libro IIII. de doctrina Christiana.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio g

Aperi os tuum, sed prius ut aperiatur implora. Vita enim uerbum erigit et acquirit; sermo enim sine uita non est Dei sermo.

Ambrosius super Lucam.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio h

Non mediocre periculum est, cum habeat tanta eloquia Dei, et opera que fecit illis pretermissis loquatur que seculi sunt, audiat que seculi sunt.

Ambrosius ibidem.

Varia
Fons primus
cf. Secularis a
[Back to top]

Prelacio i

Libere enim et sine adulacione ueritatem predicantes, et gesta praue uite arguentes, graciam non habent apud homines.

Ambrosius super illud prima ad Corinthios IIII.: Vos nobiles et nos ignobiles.

Varia
Fontes proximus et primus
cf. Veritas i
[Back to top]

Prelacio k

Qualis debet esse qui ewangelizat regnum Dei preceptis ewangelicis designatur; hoc est ut subsidii secularis adminicula non requirat fideique totus inherens putet quo minus ista requiret magis posse suppetere.

Ambrosius super illud Luce IX.: Nichil tuleritis in uia et cetera.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Prelacio l

Omnis doctor qui austeritatem scripturarum per quam potest audientes corripere, uertit ad graciam et ita loquitur ut non corrigat, sed delectet audientes, uinum sanctarum scripturarum uiolat, atque suo corrumpit sensu.

Ieronymus super Ysaia libro I.: Vinum tuum mixtum est aqua et cetera.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio m

Qui speculator Dei futurus est et uerba Dei populo narraturus, multo tempore debet quiescere et dolere ea que uidet, nichilque habere in consciencia quod in aliis correpturus est.

Ieronymus super Ezechielem libro I.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio n

Magnum discrimen est Dei tacere sermones ob triplicem causam: uel propter timorem, uel propter pigriciam, uel propter adulacionem.

Ieronymus ibidem: Si decente me ad impium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio o

Notandum est quod dicuntur uerba sapiencium pungere non palpare, nec molli manu attrahere lasciuiam sed errantibus tardis penitencie dolores et uulnus infigere. Si cuius igitur sermo non pungit, sed oblectacionem facit audientibus, iste sermo non est sapientis.

Ieronymus super illud Ecclesiastes: Verba sapiencium quasi stimuli et cetera.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio p

Delicata doctrina est pugnanti ictus dictare de muro et, cum ipse unguentis delibutus sit, cruentum militem accusare libidinis.

Ieronymus in epistola ad Pammachium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio q

Non confundent opera sermonem tuum nec, cum in ecclesia loquaris, tacitus quilibet respondit: cur ergo que dicis ipse non facis? Delicatus magister est qui pleno uentre de ieiuniis disputat, accusare auariciam et latro potest, sacerdotis Christi os cum mente concordet.

Ieronymus in epistola ad Nepocianum.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio r

Sermo presbyteri scripturarum lectione conditus sit. Verba uolacione et celeritate dicendi apud imperitum uulgus admiracionem facere sui indoctorum hominum est.

Ieronymus ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio s

Omne quod non edificat audientes in periculum uertitur loquencium.

Ieronymus in quadam epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio t

Si iniquitas bene dispensata uertitur in iusticiam, quanto magis sermo diuinus in quo nulla est iniquitas, qui apostolis est creditus, si bene fuerit dispensatus, dispensatores suos leuabit ad celum.

Ieronymus ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio u

Vt lexiuia per cinerem humidum fluens lauat et non lauatur, ita bona doctrina per malum doctorem animas credencium lauat a sorde peccatorum.

Ieronymus ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio x

Fructus et enim terre absque pecunia comedere est ex ecclesia quidem sumptus accipere, sed eidem ecclesie Prelacionis precium non prebere. Terre igitur fructus absque pecunia comedit, qui ecclesie commoda ad usum corporis percipit, sed exhortacionis ministerium non impendit. Quid ad hoc nos pastores dicimus qui aduentum districti iudicis precurrentes officium quidem preconis suscipimus, sed alimenta ecclesiastica muti manducamus? Exigimus quod nostro debetur corpori, sed non impendimus quod subiectorum debemus cordi.

Gregorius XXII. libro moralium exponens illud Iob XXXI.: Si fructus terre comedi absque pecunia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio y

Vita predicancium sonat et ardet; ardet desiderio, sonat uerbo. Es ergo candens est Prelacio accensa, sed de candenti ere scintille prodeunt, quia de eorum exhortacionibus uerba flammencia ad aures audiencium procedunt. Recte ergo predicatorum uerba scintille appellata sunt, quia eos quos in corde tetigerint incendunt.

Gregorius super Ezechielem omelia III.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio z

Vita predicancium sonat et ardet; ardet desiderio, sonat uerbo. Es ergo candens est Prelacio accensa, sed de candenti ere scintille prodeunt, quia de eorum exhortacionibus uerba flammencia ad aures audiencium procedunt. Recte ergo predicatorum uerba scintille appellata sunt, quia eos quos in corde tetigerint incendunt.

Gregorius super Ezechielem omelia III.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Prelacio ab

Vita predicancium sonat et ardet; ardet desiderio, sonat uerbo. Es ergo candens est Prelacio accensa, sed de candenti ere scintille prodeunt, quia de eorum exhortacionibus uerba flammencia ad aures audiencium procedunt. Recte ergo predicatorum uerba scintille appellata sunt, quia eos quos in corde tetigerint incendunt.

Gregorius super Ezechielem omelia III.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ac

Ille sermo ab audiente libenter accipitur, qui a predicante cum compassione animi profertur. Ille loqui ueraciter nouit, qui prius benefacere didicit.

Gregorius omelia XI. super Ezechielem.

Varia
Fons primus
Fons primus 1550 edition
[Back to top]

Prelacio ad

Predicatoris uita semper in alto debet fixa permanere, ut more narium discernat fetores uiciorum odoresque uirtutum.

Gregorius ibidem super illud: Nasus tuus sicut turris Libani.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ae

Nisi Spiritus assit cordi audientis ociosus est sermo doctoris. Nemo ergo docenti homini tribuit quod ex ore docentis intelligit, quia nisi intus sit qui doceat doctoris lingua exterius in uacuum laborat.

Gregorius omelia XXX. super euangelia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio af

Perdifficile negocium est in multitudine permixta atque diuersa, ubi etas et institucio uaria est de talibus disputantem et uelut multarum cordarum quandam citharam ferientem inuenire, et proferre aptum ad omnes Prelacionis uerbum, et ita uelut plectrum singulis admonere, ut nusquam sonus offendat auditum.

Gregorius Nazazenus in apologetico.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Prelacio ag

Mundari prius oportet et sic alios mundare, sapientem prius fieri et sic alios facere sapientes, lumen fieri et sic alios illuminare, ad Deum accedere et alios ad Deum adducere, sanctificari et ita alios sanctificare, manus habere rectas et sic indigentibus porrigere manum.

Gregorius ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ah

Lex ipsis predicatoribus imposita est ut ipsi uiuendo illuminent que loquendo suadere festinant, nam loquendi auctoritas perditur, quando uox opere non adiuuatur.

Gregorius XVIII. moralium et in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ai

Non debet predicator infirmis insinuare cuncta que sentit, nec debet predicare rudibus quantum cognoscit.

Gregorius XVII. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ak

Vt longe ante nos reuerende memorie Gregorius Nazazenus edocuit, non una et eadem exhortacio cunctis congruit quia nec cunctos par morum qualitas astringit. Sepe namque aliis officiunt que aliis prosunt. Quia plerumque herbe que hec animalia nutriunt, alia occidunt; et leuis sibilus equos mitigat et catulos instigat; et medicamentum quod hunc morbum mitigat, alteri uires iungit; et pastus qui uitam fortium roborat paruulorum necat. Pro qualitate igitur audiencium formari debet sermo doctorum, ut a sua singulis congruat et tamen a communis edificacionis arte nusquam recedat.

Gregorius in pastorali et XXX. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio al

Ille uberes fructus Prelacionis colligit, qui semina bone operacionis premittit, nam loquendi auctoritas perditur, quando uox opere non adiuuatur.

Gregorius libro VI. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio am

Vbi consciencia mordet reatus criminis, linguam ligat timor confusionis.

Gregorius X. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio an

Ille enim laudabiliter spicula emittit qui prius quem feriat conspicit, male namque arcus ualidi cornua subigit, qui sagittam fortiter dirigens ciuem ferit.

Gregorius libro VI. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ao

Qui ad uere Prelacionis uerba se preparat, necesse est ut causarum origines a sacris paginis sumat, ut omne quod loquitur ad diuine auctoritatis fundamentum reuocet, atque in eo edificium sue locucionis firmet.

Gregorius XVIII. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ap

Ille sermo ab audiente libenter accipitur qui a predicatore cum compassione animi profertur, nam tunc uerbi semen facile germinat quando hoc in audientis pectore pietas predicantis rigat.

Gregorius super Ezechielem et in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio aq

Si negligas implere quod doces, aliis messem seminas, et ipse a frumenti participacione ieiunas.

Gregorius ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ar

Nequaquam debent homines in etate infirma predicare quia sermo doctrine non suppetit nisi in perfecta etate. Redemptor noster cum celi sit conditor et angelorum doctor ante tricennale tempus in terra magister noluit fieri hominum, ut uidelicet precipitatis uim saluberrimi timoris infunderet, cum ipse eciam qui labi non posset, perfecte uite graciam non nisi perfecta etate predicaret.

Gregorius in pastorali et super Ezechielem omelia II.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio as

Videant quos a Prelacionis officio etas uel imperfectio prohibet et tamen precipitacio mouet, ne cum intempestiue arripiant quod non ualent, perdant illud quod tempestiue aliquociens implere possent, nam et pulli auium si ante pennarum perfectionem uolare appetant, unde in alta ire cupiunt, inde in ymma cadunt, sic et conceptam sobolem si priusquam formetur femina profert, non tam domum quam tumulum replet.

Gregorius in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio at

Predicatores boni et honorem propter adulacionem fugiunt, et honorari tamen propter imitacionem uolunt.

Gregorius in quadam omelia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio au

Predicator tanto districtius in paupere elacionem feriat, quanto eum nec illata paupertas inclinat, et tanto leuius humilitatem diuitum mulceat, quanto eos nec habundancia que subleuat exaltat.

Gregorius in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ax

Debet subtiliter is qui docet prospicere, ne plus studeat quam ab audiente capitur predicare. Debet ad infirmitatem audiencium semetipsum contrahendo descendere, ne dum paruis sublimia et idcirco non profutura loquitur, se magis curet ostendere quam auditoribus prodesse.

Gregorius XX. moralium super illud Iob XXIX.: Stillabat eloquium meum.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ay

Dispensanda est Prelacio pro loco et tempore et locorum capacitate, que si rara fuerit non sufficit, si assidua uilescit.

Gregorius in quadam omelia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio az

Ad regnum eterne beatitudinis peruenire non ualet qui non uult opere implere quod docet, nam cuius uita despicitur, restat ut eius Prelacio contempnatur.

Gregorius in quadam omelia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ba

Vsurpaui michi cotis officium, que ferrum reddit acutum, cum sit inutilis ad secandum. Pulchrum depinxi hominem pictor fedus, aliosque ad perfectionis litus dirigo, qui adhuc in delictorum fluctibus uersor.

Gregorius in fine pastoralis loquens de seipso.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bc

Qui Prelacionis suscipit officium, non oportet mollem quemdam esse atque resolutum, sed fortem et per cuncta robustum; nec enim saltem attingere quisquam debet preclari huius muneris functionem, nisi paratus sit milies animam suam in mortem tradere atque discrimina.

Crisostomus de laudibus Pauli omelia VI.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bd

Sicut cibis et deliciis caro, ita spiritus uerbis diuinis conualescit; nutrimenta igitur spiritus sunt diuina lectio, oraciones assidue, sermo doctrine; hiis alitur cibis, hiis conualescit, hiis uictor efficitur.

Origenes super Leuiticum omelia XXXIX.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Prelacio be

Fides ex auditu, auditus autem per uerbum Dei, dicit Apostolus. Si ergo quilibet sine predicante non audit, sine auditu non credit, sine fide non intelligit, sine intellectu bene non agit. Verbum Dei predicandum est ut audiens credat, credens intelligat, et intelligens bonum opus perseueranter exerceat, quoniam potentes uti libere uoluntatis arbitrio, nec opera sine fide, nec sine operibus fides sola iustificat.

Prosper libro I. de uita contemplatiua.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bf

Predicator non in uerborum splendore, sed in operum uirtute totam predicandi fiduciam ponat, non uocibus delectetur populi clamantis sed fletibus, nec plausum a populo studeat expectare sed gemitum. Lacrimas quas uult a suis auditoribus fundi ipse primitus fundat, et sic eos compunctione sui cordis accendat.

Prosper ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bg

Solent mercatores duabus mensuris uti quandoque: una qua uendentes sua distribuunt que minor est, altera uero qua ementes aliena recipiunt, sed hec maior est: maiorem sibi, minorem proximo. Sic quidam prelati auaricie et uoluptatis mensura utentes, nimie parcitatis uasculo subiectis ministrant, ipsi autem pleno superfluitatis utentes modio; parcitatem predicant subiectis sed ipsi uoluptatem sequuntur.

Hugo libro II. de claustro anime.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bh

Ad rem mouearis non ad uerba composita. Nam oracio eius qui ueritati operam dat incomposita debet esse et simplex.

Seneca in quadam epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bi

Oratorem te puta si tibi ipsi ante omnes quod oportet persuaseris. Nichil enim turpius est quam que obiicitur in obiiciente cognosci passionem.

Seneca libro de moribus.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bk

Hec sit propositi nostri summa: quod sentimus loquamur, quod loquimur sentiamus; concordet sermo cum uita.

Seneca epistola XXIV.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bl

Facilime bono frueris, si euitaueris que uituperaueris. Si bene te instruxeris, pudeat te deteriora facere. Quod persuaseris, erit diuturnum; quod coegeris, erit in occasione. Alteri semper ignoscito, tibi ipsi numquam.

Seneca libro de moribus.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Prelacio bm

Multo consilio et prudencia opus est pastoris; et mille, ut dicitur, oculis ad speculandam undique hebetudinem earum quas gubernat animarum.

Crisostomus in dyalogo libro II.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Prelacio bn

Non errores pontificum abscondi possunt oculis sed eciam exigua eorum celeriter innotescunt. Nam et athleta tamdiu domi manet et cum nullo congreditur, potest quod infirmus sit latere. Cum uero nudus in agone constiterit, qualis sit confestim probatur. Ita ergo et qui priuatam uitam et non multis occupatam negociis agunt, habent uelamen delictorum suorum ipsam solitudinem. Cum uero adducuntur in medium et illo secreto sicut uestibus exuuntur per apparentes motus quasi nudas animas suas sistunt oculis intuencium.

Crisostomus ibidem libro III.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Prelacio bo

Noui non paucos ydoneos suimet fuisse rectores, multum in abstinencia et ieiuniis laborantes, quibus quamdiu licuit esse priuatos et nichil aliud curare quam propria, et Deo placebant et in dies non modica philosophie incrementa capiebant, at ubi in populo prodierunt et multorum impericias emendare necesse fuit, aliqui inter exordia tantum sustinere pondus non potuerunt officii, qui uero tollerare coacti sunt perdentes constanciam et ueritatem priorem, et sibi intulerunt magna dispendia et nichil aliis profuerunt.

Crisostomus ibidem.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Prelacio bp

Sit episcopus temperans et non superbus, sit reuerendus, sit negociis opportunus, regentis quoque auctoritate dignus et plenus sit. Sit eciam secretus, sit mitis et humilis, sit liber et uehemens, sit eciam mansuetus et constans ut eum quem dignum esse uiderit cum multa potestate absistat, eciam si uniuersi obstiterint indignum, eciam si multorum suffragia eum prosequantur cum eadem auctoritate respuat, nichil aliud respiciens nisi edificacionem ecclesie, nunquam faciat odio uel fauore.

Crisostomus ibidem.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Prelacio bq

Sit episcopus temperans et non superbus, sit reuerendus, sit negociis opportunus, regentis quoque auctoritate dignus et plenus sit. Sit eciam secretus, sit mitis et humilis, sit liber et uehemens, sit eciam mansuetus et constans ut eum quem dignum esse uiderit cum multa potestate absistat, eciam si uniuersi obstiterint indignum, eciam si multorum suffragia eum prosequantur cum eadem auctoritate respuat, nichil aliud respiciens nisi edificacionem ecclesie, nunquam faciat odio uel fauore.

Crisostomus ibidem.

Varia
Fons primus
cf. Prelacio br
[Back to top]

Prelacio br

Quicumque desiderauerit primatum in terra, inueniet confusionem in celo, nec inter seruos Christi computabitur qui de primatu tractauerit, nec unusquisque eorum festinet quomodo aliis maior appareat sed quomodo omnibus inferior uideatur; quoniam non qui maior fuerit in honore ille iustior est, sed qui iustior fuerit ille est maior.

Crisostomus ibidem.

Varia
Fons primus
cf. Prelacio bq
[Back to top]

Prelacio bs

Opus quidem desiderare bonum, bonum est; primatum autem honoris concupiscere uanitas est. Primatus enim fugientem se desiderat, desiderantem se horret.

Crisostomus super Mattheum.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Prelacio bt

Nemo potest in ualle stare et de monte loqui. Vbi stas, inde loquere; aut unde loqueris, ibi sta. Si in terra est animus tuus, ut quid de celo loqueris? In celo consiste, si de celo loqueris. Si iusticiam facere non uis, ut quid de predicatorem iusticie facis? Quare magistrum uocas cuius non uis esse discipulus?

Crisostomus super illud Matthei V.: Ihesus ascendit in montem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bu

Prius in conuallibus fit obscuritas die declinante. Sic prius in laicis et secularibus incepit obscuritas; nunc autem quando uides quod sacerdotes positos in summo uertice dignitatum qui montes dicuntur, apprehendit iniquitas tenebrosa. Quomodo dubitetur quin iam finis est mundi?

Crisostomus super illud Matthei XX.: Circa undecimam horam.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bx

Bonus rector est qui et in humilitate seruat disciplinam et per disciplinam non incurrit superbiam.

Ysidorus de summo bono libro III.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio by

Quanto quisque in superiori constitutus est loco, tanto in maiori uersatur periculo; et quanto splendoris honore celsior quisque est, tanto si delinquat peccator maior est.

Ysidorus ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio bz

Omne quod supereminet plus meroribus afficitur quam honoribus gaudet. Quanto quisque curis mundi maioribus occupatur, tanto facilioribus uiciis premitur. Si enim uix animus ualet peccata deuitare quietus, quanto minus occupacione seculari deuictus.

Ysidorus ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ca

Episcopi domos non impares ecclesiis magnitudine construunt, pictos delectantur habere thalamos, uestiuntur ibi ymagines preciosis colorum indumentis. Pauper autem sine uestibus incedit et uacuo uentre clamat ad hostium et, ut uerum fatear, spoliantes pauperes sepe ut uestiantur lapides et ligna. Ornant pretoria columpnis, fores domibus anteponunt que utinam pauperes includerent, non excluderent.

Hugo de claustro anime libro I., capitulo I.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio cb

Sunt quidam qui sciunt et possunt et uolunt preesse, quidam qui sciunt et possunt et nolunt esse, quidam qui nec sciunt nec possunt sed uolunt, quidam qui nec sciunt nec possunt nec uolunt. Scire et posse et uelle caritatis est uel superbie. Scire et posse et nolle humilitatis est uel inhercie. Nec scire nec posse sed uelle cupiditatis est et stulticie. Nec scire nec posse nec uelle discrecionis est et prouidencie. Qui enim sciunt, possunt et uolunt preesse, si uelint prodesse, caritatis est alioquin superbie. Qui sciunt et possunt sed nolunt humilitatis est quod renuunt, inhercie uero est cum sciant, si omnino desistant. Qui autem nec sciunt nec possunt cupiditatis uidetur quod uolunt stulticie, si uelint quod nec sciunt nec possunt. Illi siquidem qui nec sciunt nec possunt nec uolunt prudenter agunt. Summa enim discrecio est nolle quod non potest, fugere quod nescit.

Hugo de duodecim abusionibus claustri.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio cd

Cunctis se existimat amplius sapere quibus se uidet amplius posse. Hoc amant, scilicet uideri sapientes; hec causa fuit angelice et humane ruine. Ponam, inquit angelus, sedem meam ad Aquilonem; et homini ait: Eritis quasi dii, scientes bonum et malum. Timeat igitur prelatus quod meruit homo et angelus. Angelus enim cum uellet esse potencior corruit; homo cum uideri uellet sapiencior desipuit.

Hugo ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ce

Tres sunt species negligencium prelatorum: quidam qui bene uiuunt et subiectos male uiuere permittunt, quidam qui male uiuunt et subiectos bene uiuere cogunt, quidam qui male uiuunt et subiectos male uiuere uolunt. Qui bene uiuunt et subiectos male uiuere permittunt exemplo quippe precedunt; sed quia corrigendo errantes non increpant, delinquunt. Licet enim bene uiuant, necesse tamen est ut de grege sibi commisso, Domino gregis racionem reddant. Illi uero qui male uiuunt et subiectos bene uiuere cogunt, errantes reuocant sed rectos et fortes occidunt; reuocant uerbis, occidunt exemplis. De tercia specie non oportet facere mencionem.

Hugo ibidem.

Varia
Fontes primi
[Back to top]

Prelacio cf

Recolite quanta et qualia me audiente atque probante de administracione pontificis qui populi sui commissa cura post habita, ardencius bona presencia desiderat quam futura, et oblitus quod non solum de se sed eciam de grege sibi credito racionem pastori pastorum omnium reddat, sua suorumque detrimenta non cogitat quem non delinquencium peccata contristant, nec proficiencium bona letificant; sed de se tantum plerumque autem nec de se omnino sollicitus, quid suis boni aut mali uegetatur ignorat; qui non predicat perseueranciam iustis, penitenciam prauis, contemptum mundi conuersis, futuras penas auersis.

Prosper de uita contemplatiua libro I.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio cg

Quapropter et sancte debet uiuere propter exemplum, et docere propter sue administracionis officium. Certus nichil ei sua iusticia suffragetur de cuius manu anima pereuntis exigitur. Quando quicumque alius perit quem nulla docendi necessitas manet, solus penas sui sceleris dabit. Ille autem cui dispensacio uerbi commissa est, eciam si sancte uiuat, et tamen perdite uiuentes arguere aut erubescat aut metuat cum omnibus qui eo tacente perierint perit; et quid ei proderit non puniri suo qui puniendus est alieno peccato?

Prosper ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ch

Fili hominis speculatorem dedi te domui Israhel. Si impio locutus non fueris ut se ab impietate sua custodiat, et ille perierit sanguinem eius de manu tua requiram; hoc est dicere, si ei peccata sua non annunciaueris ut ab impietate sua conuertatur et uiuat, te qui non increpasti et ipsum qui te tacente peccauit flammis perhennibus perdam. Rogo quis tam saxei pectoris, tam ferreus erit quem sentencia ista non terreat? Quis tam alienus a fide qui isti sentencie non credat? Quis ad hec non contremiscat? Quis ista sine intollerabili metu future examinacionis accipiat nisi qui hec non intelligit aut futura non credit?

Prosper ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ci

Si autem annunciante te ad impium ut a uiis suis conuertatur et non fuerit conuersus, ipse impius in iniquitate sua morietur et tu animam tuam liberasti. Hic certe euidenter ostenditur quod siue proficiant siue non proficiant auditores; tacere eis non debent sacerdotes, nec ideo rei sunt si forte eorum uerba populi non audiunt uel audita contempnunt. Sed si ab eis corrigendis absistunt quia sic nec exemplo uite prepositorum suorum, nec uerbo doctrine populi contumaces emendari uoluerint, ipsi causa sue perdicionis existunt, et doctores quorum exempla simul et uerba despiciunt, inuoluere criminibus suis omnino non possunt.

Prosper ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio ck

Quidam ante dignitatis adepcionem satis commendabiles exstiterunt, sed super candelabrum ecclesie constituti, lucem in tenebras et famam in infamiam conuerterunt. Melius plerisque fuisset adhuc latere sub modio quam cum infamia candelabrum ascendisse. Adhuc enim turpitudo eorum sub paupertatis obscuro lateret nisi eam dignitas diuulgasset. Creuit honor et cum honore infamia. Priuato peccanti sepe parcitur, sed si prelatus deliquerit, in eius infamiam lingue omnium acuuntur.

Petrus Rauennas in quodam sermone.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Prelacio cl

Certe nimis absurdum est in prelato scurrilitati operam dare et labia Christi ewangelio consecrata inmunda et dampnabili uerborum procacitate polluere.

Idem in quadam epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Prelacio cm

Prelacio simulacionem aperit. Illis enim difficile est in potestatibus temperare qui per ambicionem se esse probos simulauere. Sunt enim non ex animo sed ex fortuna modo humiles, modo elati. Omnium enim rerum nichil ad prelaciones tenendas melius quam diligi, nec alienus quam timeri. Tucius est uolentibus quam coactis imperare.

Tullius in sua rethorica.

Varia
Fontes proximus et primi
[Back to top]

Prelacio cn

Statim ut ambiciosus promotus est ad honorem, in superbiam extollitur, et in iactanciam effrenatur. Non curat prodesse sed gloriatur preesse; presumit se meliorem quia cernit se superiorem; ad bonum facit non gradus sed uirtus, non dignitas sed honestas. Priores dedignatur amicos, notos ignorat hesternos, comites contempnit antiquos, uultum auertit, ceruicem erigit, fastum ostendit, grandia loquitur, sublimia meditatur, subesse non pacitur, preesse molitur, preceps non audax, gloriosus et arrogans, grauis et importunus.

Innocencius in libro de uilitate condicionis humane.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Ubi

Abusio f
AMBICIO
Clericus m
Compassio h
Correctio ah, Correctio bi
Diuicie ax
Ecclesia e
ELECTIO
Excusacio d
Exemplum o, Exemplum ae
Honor g, Honor i
Humilitas an
Iudex p
Iusticia s
Peccatum al
PREDICACIO
Pusillanimitas d
Regimen k, Regimen l, Regimen o, Regimen ai
SACERDOS
SUBIECTIO
Superbia am
Temptatio f

Varia