Predicacio a

Sic debet esse sermo Dei fidelibus, tamquam pisci Hamus, tunc capit quando capitur. Et Rethi et Hamo piscatur perfectius; sed Rethi turba concluditur, Hamo singularis eligitur.

Augustinus super Iohannem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio b

In doctrina sacre scripture auctoritatem debet episcopus preferre, non secularium litterarum periciam ostentare. Non enim episcopi est officium grammaticam exponere, nec laudes Iouis personent ora pontificis.

Augustinus de uita clericorum.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio c

Frequenter in longum protractus sermo caret intelligencia.

Augustinus de doctrina Christiana.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio d

Ad panem uentris cum labore peruenitur, quanto magis ad panem mentis, statis et auditis? Laborat ne moriatur homo moriturus, et non laborat ne peccet homo in eternum uicturus.

Augustinus super Iohannem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio e

Eos dicit Dominus furari uerba sua qui boni uolunt uideri loquendo que Dei sunt cum mali sunt, faciendo que sua sunt.

Augustinus de doctrina Christiana.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio f

Predicator laboret ut intelligenter, ut libenter, ut obedienter audiatur; et hoc se posse magis pietate oracionum quam oratoris facultate non dubitet ut orando pro se ac pro illis quos est alloqueturus sit prius orator antequam doctor et in ipsa hora accedens priusquam exerat proferentem linguam ad Deum leuet animam sitientem, ut ructet quod biberit, uel quod impleuerit fundat.

Augustinus libro IIII. de doctrina Christiana.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio g

Aperi os tuum, sed prius ut aperiatur implora. Vita enim uerbum erigit et acquirit; sermo enim sine uita non est Dei sermo.

Ambrosius super Lucam.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio h

Non mediocre periculum est, cum habeat tanta eloquia Dei, et opera que fecit illis pretermissis loquatur que seculi sunt, audiat que seculi sunt.

Ambrosius ibidem.

Varia
Fons primus
cf. Secularis a
[Back to top]

Predicacio i

Libere enim et sine adulacione ueritatem predicantes, et gesta praue uite arguentes, graciam non habent apud homines.

Ambrosius super illud prima ad Corinthios IIII.: Vos nobiles et nos ignobiles.

Varia
Fontes proximus et primus
cf. Veritas i
[Back to top]

Predicacio k

Qualis debet esse qui ewangelizat regnum Dei preceptis ewangelicis designatur; hoc est ut subsidii secularis adminicula non requirat fideique totus inherens putet quo minus ista requiret magis posse suppetere.

Ambrosius super illud Luce IX.: Nichil tuleritis in uia et cetera.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Predicacio l

Omnis doctor qui austeritatem scripturarum per quam potest audientes corripere, uertit ad graciam et ita loquitur ut non corrigat, sed delectet audientes, uinum sanctarum scripturarum uiolat, atque suo corrumpit sensu.

Ieronymus super Ysaia libro I.: Vinum tuum mixtum est aqua et cetera.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio m

Qui speculator Dei futurus est et uerba Dei populo narraturus, multo tempore debet quiescere et dolere ea que uidet, nichilque habere in consciencia quod in aliis correpturus est.

Ieronymus super Ezechielem libro I.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio n

Magnum discrimen est Dei tacere sermones ob triplicem causam: uel propter timorem, uel propter pigriciam, uel propter adulacionem.

Ieronymus ibidem: Si decente me ad impium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio o

Notandum est quod dicuntur uerba sapiencium pungere non palpare, nec molli manu attrahere lasciuiam sed errantibus tardis penitencie dolores et uulnus infigere. Si cuius igitur sermo non pungit, sed oblectacionem facit audientibus, iste sermo non est sapientis.

Ieronymus super illud Ecclesiastes: Verba sapiencium quasi stimuli et cetera.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio p

Delicata doctrina est pugnanti ictus dictare de muro et, cum ipse unguentis delibutus sit, cruentum militem accusare libidinis.

Ieronymus in epistola ad Pammachium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio q

Non confundent opera sermonem tuum nec, cum in ecclesia loquaris, tacitus quilibet respondit: cur ergo que dicis ipse non facis? Delicatus magister est qui pleno uentre de ieiuniis disputat, accusare auariciam et latro potest, sacerdotis Christi os cum mente concordet.

Ieronymus in epistola ad Nepocianum.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio r

Sermo presbyteri scripturarum lectione conditus sit. Verba uolacione et celeritate dicendi apud imperitum uulgus admiracionem facere sui indoctorum hominum est.

Ieronymus ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio s

Omne quod non edificat audientes in periculum uertitur loquencium.

Ieronymus in quadam epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio t

Si iniquitas bene dispensata uertitur in iusticiam, quanto magis sermo diuinus in quo nulla est iniquitas, qui apostolis est creditus, si bene fuerit dispensatus, dispensatores suos leuabit ad celum.

Ieronymus ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio u

Vt lexiuia per cinerem humidum fluens lauat et non lauatur, ita bona doctrina per malum doctorem animas credencium lauat a sorde peccatorum.

Ieronymus ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio x

Fructus et enim terre absque pecunia comedere est ex ecclesia quidem sumptus accipere, sed eidem ecclesie predicacionis precium non prebere. Terre igitur fructus absque pecunia comedit, qui ecclesie commoda ad usum corporis percipit, sed exhortacionis ministerium non impendit. Quid ad hoc nos pastores dicimus qui aduentum districti iudicis precurrentes officium quidem preconis suscipimus, sed alimenta ecclesiastica muti manducamus? Exigimus quod nostro debetur corpori, sed non impendimus quod subiectorum debemus cordi.

Gregorius XXII. libro moralium exponens illud Iob XXXI.: Si fructus terre comedi absque pecunia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio y

Vita predicancium sonat et ardet; ardet desiderio, sonat uerbo. Es ergo candens est predicacio accensa, sed de candenti ere scintille prodeunt, quia de eorum exhortacionibus uerba flammencia ad aures audiencium procedunt. Recte ergo predicatorum uerba scintille appellata sunt, quia eos quos in corde tetigerint incendunt.

Gregorius super Ezechielem omelia III.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio z

Vita predicancium sonat et ardet; ardet desiderio, sonat uerbo. Es ergo candens est predicacio accensa, sed de candenti ere scintille prodeunt, quia de eorum exhortacionibus uerba flammencia ad aures audiencium procedunt. Recte ergo predicatorum uerba scintille appellata sunt, quia eos quos in corde tetigerint incendunt.

Gregorius super Ezechielem omelia III.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Predicacio ab

Vita predicancium sonat et ardet; ardet desiderio, sonat uerbo. Es ergo candens est predicacio accensa, sed de candenti ere scintille prodeunt, quia de eorum exhortacionibus uerba flammencia ad aures audiencium procedunt. Recte ergo predicatorum uerba scintille appellata sunt, quia eos quos in corde tetigerint incendunt.

Gregorius super Ezechielem omelia III.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ac

Ille sermo ab audiente libenter accipitur, qui a predicante cum compassione animi profertur. Ille loqui ueraciter nouit, qui prius benefacere didicit.

Gregorius omelia XI. super Ezechielem.

Varia
Fons primus
Fons primus 1550 edition
[Back to top]

Predicacio ad

Predicatoris uita semper in alto debet fixa permanere, ut more narium discernat fetores uiciorum odoresque uirtutum.

Gregorius ibidem super illud: Nasus tuus sicut turris Libani.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ae

Nisi Spiritus assit cordi audientis ociosus est sermo doctoris. Nemo ergo docenti homini tribuit quod ex ore docentis intelligit, quia nisi intus sit qui doceat doctoris lingua exterius in uacuum laborat.

Gregorius omelia XXX. super euangelia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio af

Perdifficile negocium est in multitudine permixta atque diuersa, ubi etas et institucio uaria est de talibus disputantem et uelut multarum cordarum quandam citharam ferientem inuenire, et proferre aptum ad omnes predicacionis uerbum, et ita uelut plectrum singulis admonere, ut nusquam sonus offendat auditum.

Gregorius Nazazenus in apologetico.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Predicacio ag

Mundari prius oportet et sic alios mundare, sapientem prius fieri et sic alios facere sapientes, lumen fieri et sic alios illuminare, ad Deum accedere et alios ad Deum adducere, sanctificari et ita alios sanctificare, manus habere rectas et sic indigentibus porrigere manum.

Gregorius ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ah

Lex ipsis predicatoribus imposita est ut ipsi uiuendo illuminent que loquendo suadere festinant, nam loquendi auctoritas perditur, quando uox opere non adiuuatur.

Gregorius XVIII. moralium et in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ai

Non debet predicator infirmis insinuare cuncta que sentit, nec debet predicare rudibus quantum cognoscit.

Gregorius XVII. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ak

Vt longe ante nos reuerende memorie Gregorius Nazazenus edocuit, non una et eadem exhortacio cunctis congruit quia nec cunctos par morum qualitas astringit. Sepe namque aliis officiunt que aliis prosunt. Quia plerumque herbe que hec animalia nutriunt, alia occidunt; et leuis sibilus equos mitigat et catulos instigat; et medicamentum quod hunc morbum mitigat, alteri uires iungit; et pastus qui uitam fortium roborat paruulorum necat. Pro qualitate igitur audiencium formari debet sermo doctorum, ut a sua singulis congruat et tamen a communis edificacionis arte nusquam recedat.

Gregorius in pastorali et XXX. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio al

Ille uberes fructus predicacionis colligit, qui semina bone operacionis premittit, nam loquendi auctoritas perditur, quando uox opere non adiuuatur.

Gregorius libro VI. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio am

Vbi consciencia mordet reatus criminis, linguam ligat timor confusionis.

Gregorius X. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio an

Ille enim laudabiliter spicula emittit qui prius quem feriat conspicit, male namque arcus ualidi cornua subigit, qui sagittam fortiter dirigens ciuem ferit.

Gregorius libro VI. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ao

Qui ad uere predicacionis uerba se preparat, necesse est ut causarum origines a sacris paginis sumat, ut omne quod loquitur ad diuine auctoritatis fundamentum reuocet, atque in eo edificium sue locucionis firmet.

Gregorius XVIII. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ap

Ille sermo ab audiente libenter accipitur qui a predicatore cum compassione animi profertur, nam tunc uerbi semen facile germinat quando hoc in audientis pectore pietas predicantis rigat.

Gregorius super Ezechielem et in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio aq

Si negligas implere quod doces, aliis messem seminas, et ipse a frumenti participacione ieiunas.

Gregorius ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ar

Nequaquam debent homines in etate infirma predicare quia sermo doctrine non suppetit nisi in perfecta etate. Redemptor noster cum celi sit conditor et angelorum doctor ante tricennale tempus in terra magister noluit fieri hominum, ut uidelicet precipitatis uim saluberrimi timoris infunderet, cum ipse eciam qui labi non posset, perfecte uite graciam non nisi perfecta etate predicaret.

Gregorius in pastorali et super Ezechielem omelia II.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio as

Videant quos a predicacionis officio etas uel imperfectio prohibet et tamen precipitacio mouet, ne cum intempestiue arripiant quod non ualent, perdant illud quod tempestiue aliquociens implere possent, nam et pulli auium si ante pennarum perfectionem uolare appetant, unde in alta ire cupiunt, inde in ymma cadunt, sic et conceptam sobolem si priusquam formetur femina profert, non tam domum quam tumulum replet.

Gregorius in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio at

Predicatores boni et honorem propter adulacionem fugiunt, et honorari tamen propter imitacionem uolunt.

Gregorius in quadam omelia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio au

Predicator tanto districtius in paupere elacionem feriat, quanto eum nec illata paupertas inclinat, et tanto leuius humilitatem diuitum mulceat, quanto eos nec habundancia que subleuat exaltat.

Gregorius in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ax

Debet subtiliter is qui docet prospicere, ne plus studeat quam ab audiente capitur predicare. Debet ad infirmitatem audiencium semetipsum contrahendo descendere, ne dum paruis sublimia et idcirco non profutura loquitur, se magis curet ostendere quam auditoribus prodesse.

Gregorius XX. moralium super illud Iob XXIX.: Stillabat eloquium meum.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ay

Dispensanda est predicacio pro loco et tempore et locorum capacitate, que si rara fuerit non sufficit, si assidua uilescit.

Gregorius in quadam omelia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio az

Ad regnum eterne beatitudinis peruenire non ualet qui non uult opere implere quod docet, nam cuius uita despicitur, restat ut eius predicacio contempnatur.

Gregorius in quadam omelia.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio ba

Vsurpaui michi cotis officium, que ferrum reddit acutum, cum sit inutilis ad secandum. Pulchrum depinxi hominem pictor fedus, aliosque ad perfectionis litus dirigo, qui adhuc in delictorum fluctibus uersor.

Gregorius in fine pastoralis loquens de seipso.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio bc

Qui predicacionis suscipit officium, non oportet mollem quemdam esse atque resolutum, sed fortem et per cuncta robustum; nec enim saltem attingere quisquam debet preclari huius muneris functionem, nisi paratus sit milies animam suam in mortem tradere atque discrimina.

Crisostomus de laudibus Pauli omelia VI.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio bd

Sicut cibis et deliciis caro, ita spiritus uerbis diuinis conualescit; nutrimenta igitur spiritus sunt diuina lectio, oraciones assidue, sermo doctrine; hiis alitur cibis, hiis conualescit, hiis uictor efficitur.

Origenes super Leuiticum omelia XXXIX.

Varia
Fontes proximus et primus
[Back to top]

Predicacio be

Fides ex auditu, auditus autem per uerbum Dei, dicit Apostolus. Si ergo quilibet sine predicante non audit, sine auditu non credit, sine fide non intelligit, sine intellectu bene non agit. Verbum Dei predicandum est ut audiens credat, credens intelligat, et intelligens bonum opus perseueranter exerceat, quoniam potentes uti libere uoluntatis arbitrio, nec opera sine fide, nec sine operibus fides sola iustificat.

Prosper libro I. de uita contemplatiua.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio bf

Predicator non in uerborum splendore, sed in operum uirtute totam predicandi fiduciam ponat, non uocibus delectetur populi clamantis sed fletibus, nec plausum a populo studeat expectare sed gemitum. Lacrimas quas uult a suis auditoribus fundi ipse primitus fundat, et sic eos compunctione sui cordis accendat.

Prosper ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio bg

Solent mercatores duabus mensuris uti quandoque: una qua uendentes sua distribuunt que minor est, altera uero qua ementes aliena recipiunt, sed hec maior est: maiorem sibi, minorem proximo. Sic quidam prelati auaricie et uoluptatis mensura utentes, nimie parcitatis uasculo subiectis ministrant, ipsi autem pleno superfluitatis utentes modio; parcitatem predicant subiectis sed ipsi uoluptatem sequuntur.

Hugo libro II. de claustro anime.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio bh

Ad rem mouearis non ad uerba composita. Nam oracio eius qui ueritati operam dat incomposita debet esse et simplex.

Seneca in quadam epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio bi

Oratorem te puta si tibi ipsi ante omnes quod oportet persuaseris. Nichil enim turpius est quam que obiicitur in obiiciente cognosci passionem.

Seneca libro de moribus.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio bk

Hec sit propositi nostri summa: quod sentimus loquamur, quod loquimur sentiamus; concordet sermo cum uita.

Seneca epistola XXIV.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Predicacio bl

Facilime bono frueris, si euitaueris que uituperaueris. Si bene te instruxeris, pudeat te deteriora facere. Quod persuaseris, erit diuturnum; quod coegeris, erit in occasione. Alteri semper ignoscito, tibi ipsi numquam.

Seneca libro de moribus.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Ubi

Adulacio o
Amor as
Angelus e, Angelus f
Apostoli k, Apostoli m
AUDITOR
Confessio p
Confidencia e
Consilium a, Consilium c
Contemplacio h, Contemplacio l
Conuersacio x
Correctio ap
Detractio o
DOCTRINA
Eloquencia b, Eloquencia g
Excusacio g
Exemplum f, Exemplum u
Fabula g
Gloria mala e
Gracia r
Honor h
Hospitalitas f
Lacrima e
Misericordia g
Philosophia t, Philosophia x, Philosophia y
Prelacio m, Prelacio af, Prelacio am, Prelacio bc, Prelacio cg, Prelacio ch, Prelacio ci
Sacerdos aq
Scriptura s
VERBUM
Veritas y, Veritas z

Varia