Sapiencia uel sciencia a

Qui se diligit stultum non proficiet ad sapienciam, nec fiet quisque qualis esse cupit nisi se oderit qualis est.

Augustinus de uera religione.

Varia
Fons primus
cf. Amicicia d
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia b

Non aliam putas esse sapienciam nisi ueritatem in qua cernitur et tenetur summum bonum. Nullo loco est, nusquam deest. Foris ammonet; intus docet. Cernentes in se omnes in melius commutat; a nullo in deterius commutatur. Nullus de illa iudicat; nullus sine illa bene iudicat.

Augustinus de libero arbitrio.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia c

Hec tota sciencia magna hominis scire quia ipse nichil est per se, et quoniam quicquid est, ex Deo est, et propter Deum est.

Augustinus super Psalmum LXX.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia d

Qui se dicit scire quod nescit, temerarius est; qui se negat scire quod scit, ingratus est.

Augustinus in sermone de ascensione.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia e

Hec est sapiencie et sciencie recta distinctio, ut ad sapienciam pertineat eternarum rerum cognicio intellectualis, ad scienciam uero temporalium rerum cognicio racionalis.

Augustinus in libro de trinitate.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia f

Sapienti nichil alienum nisi quod uirtuti incongruum; quocumque accesserit sua omnia, totus ei mundus possessio est quoniam toto eo quasi suo utitur.

Ambrosius epistola XXXVI. ad Constancium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia g

Vbicumque accesserit sapiens, ubique ciuis est, ubique sua intelligit, nusquam se peregrinum, nusquam hospitem se iudicat.

Ambrosius ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia h

Qui thesauros effodit, terram reicit, foueam in altum facit, sedulus insistit, donec inueniat quod querit. Sic qui thesauros sapiencie inuenire desiderat, omne pondus terrenum a se reiciat, in se fossam humilitatis faciat, nec quiescat donec inueniat.

Glossa Ieronymi super illud Prouerbiorum II.: Si sapienciam quesieris quasi pecuniam et sicut thesauros effoderis illam.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia i

Nichil magis ad spem percipiende sapiencie mentes erigit quam cum eos quos in sapiencia clarescere miramur aliquando paruulos et indoctos fuisse meminimus.

Glossa Ieronymi super illud Prouerbiorum IIII.: Nam et ego filius fui patris mei tenellus.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia k

Non aurum, non diuicias, non terrenam gloriam Salamon a Deo petiit, sed ut sciat populum Dei regere et iudicare. Si hoc elegit rector corporum, multo magis hoc eligere debent rectores animarum ut ingressum ad fidem et egressum ad spem populo Dei demonstrent.

Glossa super illud II. Paralipomenon I. capitulo: Da michi sapienciam et intelligenciam ut ingrediar et regrediar coram populo.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia l

Huius mundi, inquit, sapiencia est cor machinacionibus tegere, sensum uerbis uelare, que falsa sunt uera ostendere, que uera sunt falsa demonstrare. Hanc qui sciunt ceteros superbiendo despiciunt; hanc qui nesciunt subiecti et timidi in aliis ipsam mirantur. Hec sibi obsequentibus precipit honorum culmina querere, adepta temporalis glorie uanitate gaudere, irrogata ab aliis mala multiplicius reddere, cum uires suppetunt nullis resistentibus cedere, cum uirtutibus possibilitas deest, quicquid per maliciam explere non ualet, hoc in pacifica bonitate simulare.

Gregorius X. moralium exponens illud Iob XII: Deridetur iusti simplicitas.

Varia
Fons primus
Fons primus et 1550 edition
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia m

Iustorum, inquit, sapiencia est nil per ostentacionem fingere, sensum uerbis aperire, uera ut sunt diligere, falsa deuitare, bona gratis exhibere, mala libencius tollerare quam facere, nullam iniurie ultionem querere, pro ueritate contumeliam lucrum putare. Hec iustorum simplicitas deridetur et a mundi sapientibus fatuitas reputatur. Quid enim in hoc mundo stultius quam admissa non querere, possessa rapientibus relaxare, nullam pro acceptis iniuriis reddere, immo adiunctis aliis pacienciam prebere?

Gregorius ibidem.

Varia
Fons primus
Fons primus et 1550 edition
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia n

Ad ueram sapienciam peruenire non possunt qui false sue sapiencie fiducia decipiuntur.

Gregorius libro X. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia o

Summa cura prouidendum est ne accepta sapiencia cum ignorancie tenebras illuminat, lumen humilitatis tollat, et iam sapiencia esse nequeat. Que et si locucionis uirtute fulgeat, elacionis tamen uelamine cor loquentis obscurat.

Gregorius libro XXVII. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia p

Vera sciencia afficit, non extollit; nec superbientes quos impleuerit sed lamentantes facit. Qua quisque cum repletus fuerit, priori loco se scire appetit; et iam sui conscius tanto per illam robustius sapit, quanto se infirmum in illa uerius recognoscit.

Gregorius libro XXIII. moralium.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia q

Prima sapiencia est uita laudabilis et apud Deum pura mens per quam puri puro iunguntur et sancti sancto sociantur.

Gregorius Nazazenus in apologetico.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia r

Ille michi uidetur esse sapiens qui pauca quidem de uirtute animi commonet et proloquitur, plura autem in suis actibus atque operibus ostendit, et fidem uerbi operum suorum a stipulatione confirmat.

Gregorius ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia s

Sapiencia illa clara est non que in uerbis uolat, sed que uirtutibus constat.

Gregorius ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia t

Sepe dum quosdam maior sciencia erigit a ceterorum societate disiungit, et quasi quo plus sapiunt eo a concordie uirtute desipiscunt. Sed hii audiant quid per semetipsam Veritas dicat: habete sal in uobis et pacem habete inter uos. Sal quippe sine pace non uirtutis est donum, sed dampnacionis argumentum. Quo enim quisque melius sapit, eo deterius delinquit; et idcirco inexcusabiliter merebitur supplicium, quia prudenter, si uoluisset, potuit uitare peccatum.

Gregorius in pastorali.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia u

Ille scire Deum familiarius appetit qui pre amore pietatis nescire desiderat quos carnaliter sciuit.

Gregorius in moralibus.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia x

Vides quod non probat multum scientem, si modum sciendi nescierit. Vides quomodo fructum et utilitatem sciencie in modo sciendi constituit. Quid ergo dicit nisi ut scias quo ordine, quo studio, quo fine unumquodque nosce oporteat? Quo ordine, ut illud prius quod maturius mouet ad salutem; quo studio, ut illud ardencius quod uehemencius ad amorem; quo fine, ut non ad inanem gloriam et ostentacionem, sed ad tuam et aliorum salutem.

Bernardus super Cantica sermone XXXVII. exponens illud I. ad Corinthios VIII.: Si quis existimet scire et cetera.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia y

Sol non omnibus quibus lucet eciam calefacit; sic sapiencia multos quos docet quid sit faciendum, non continuo eciam accendit ad faciendum. Aliud est multas diuicias scire, aliud et possidere, nec noticia diuitem facit sed possessio.

Bernardus super Cantica sermone XXIII.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia z

O utinam saperes et intelligeres ac nouissima prouideres; saperes que Dei sunt, intelligeres que mundi sunt, prouideres que inferni sunt! Profecto inferna horreres, superna appeteres, que ad manus sunt contempneres.

Bernardus in epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ab

Sunt qui scire uolunt eo fine tantum ut sciant, et turpis curiositas est. Et sunt qui scire uolunt ut sciantur ipsi, et turpis uanitas est. Et sunt qui scire uolunt ut scienciam suam uendant, uerbi causa pro pecunia, pro honoribus, et turpis questus est. Sed sunt qui scire uolunt ut edificent, et caritas est. Et sunt qui scire uolunt ut edificentur, et prudencia est.

Bernardus super Cantica.

Varia
Fons primus
[Back to top]

ASapiencia uel sciencia ac

Precedit enim sciencia uirtutis cultum, quia nemo potest fideliter appetere quod ignorat et malum, nisi cognitum sit, non cauetur.

Crisostomus ex policratico libro III.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ad

Ad maioris culpe cumulum pertinet scire quemquam quid sequi debeat, et sequi nolle quod sciat.

Ysidorus libro II. de summo bono.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ae

Plerique accepta sciencia litterarum non ad Dei gloriam, sed ad suam laudem utuntur, dum de ipsa extolluntur, et ibi peccant ubi peccata emendare debuerunt.

Ysidorus libro III. de summo bono.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia af

Sapiens dictus est a sapore quia sicut gustus est aptus ad discrecionem saporis ciborum, sic sapiens ad dinoscenciam rerum atque causarum.

Ysidorus in libro ethimologiarum.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ag

Quanto sunt maiora litterature studia, tanto animus arrogancie fastu et inflatu maiore intumescit iactancie.

Ysidorus III. libro de summo bono.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ah

Frustra in nobis diuine cognicionis habundancia crescit, nisi in nobis diuine dilectionis flammam augescat.

Hugo libro de uanitate mundi.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ai

Nichil sapiencia ardencius diligitur, nichil dulcius possidetur. Hinc est quod sapientes homines esse uolunt, pauci tamen sapientes esse possunt. Iusti autem omnes esse potuissent, si esse iusti perfecte uoluissent. Sapienciam et multum diligere potes et ipsa carere potes; sed quanto amplius iusticiam dilexeris, tanto iustior eris.

Ricardus libro de contemplacione capitulo I.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ak

Ocium stulticiam, labor scienciam generat. Sciencie labor in tria diuiditur, scilicet in laborem discipline, exercicii et doctrine. In puericia labor discipline, in iuuentute exercicii, in senio doctrine, ut que nescit in puericia discat, que didicit in iuuentute ad usum ducat, quod ad usum duxit in senio doceat.

Hugo de claustro anime libro II.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia al

Si quis familiariter scienciam amare didicerit et ei sepius uacare uoluerit, iocundam ualde reddit uitam et maximam in tribulacione prestat consolacionem.

Hugo in didascalicon libro III.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia am

Primus gradus est sciencie quando ceperimus intelligere minime quod nos ante scire putamus.

Cassiodorus super illud Psalmorum: Existimabam ut cognoscerem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia an

Sciencia litterarum, quod primum est, in homine mores purgat; quod secundum, uerborum graciam subministrat. Ita utroque beneficio mirabiliter et tacitos ornat et loquentes, cuius est facere de irato beniuolum, de suspecto placatum, de austero mitem, de aduersante propicium.

Cassiodorus libro III. epistolarum.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ao

Sciencia uiolencia non aufertur, antiquitate non corrumpitur; absconsione minuitur et communicacione multiplicatur.

Cassiodorus in epistola.

Varia
Fons nondum repertus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ap

Nam ad rem publicam plurima commoda ueniunt, si moderatrix omnium rerum presto est sapiencia; hinc ad ipsos qui eam adepti sunt, laus, honor, dignitas confluere debent. In hac enim excolenda sita est uite honestas et in negligenda turpitudo.

Tullius in prologo rethorice.

Varia
Fontes proximus et primi
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia aq

Sapientis est nichil admirari cum acciderit, nichil antequam euenerit, non euenire posse arbitrari.

Tullius in quadam epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ar

Tocius prudencie compendium in litteris continetur. Si res publica regenda est, si prelia committenda sunt, si castra metanda, si machine erigende, si renouandi aggeres, si propugnacula facienda, si iusticie cultus, si reuerencia legum, si finitimarum gencium amicicie sunt seruande, libri hec omnia erudiunt ad perfectum. Princeps quidem sine litteris est nauis sine remige et uolucris sine pennis.

Petrus Rauennas in quadam epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia as

In litteris prudens inuenit, unde sapientior fiat; ibi bellator reperit, unde animi uirtute roboretur; inde princeps accipit, quomodo populos sub equalitate componat; nec aliqua in mundo potest esse fortuna quam litterarum non augeat gloriosa noticia.

Idem in quadam epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia at

Cum sapiencia nostris temporibus nullius fructus premietur stipendiis, nullius fame eam fauoris aura extollat, ipsa uero pecunia honoris titulos et laudis emat preconia. Sola tamen sapiencia super omnem possessionem preeminet. Generosa possessio que sparsa colligitur, erogata reuertitur, publicata suscipit incrementum per quam nobilis sciencie thesaurus secretis penetralibus mentis innascitur, fructus interne delectacionis acquiritur. Hec est sol per quem mentis lumen diescit in tenebris, cordis oculus, deliciosa animi paradysus; hec in celeste terrenum, in inmortale caducum, hominem in Deum, deifice mutacionis auctoritate conuertit.

Alanus de conplanctu nature.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia au

Hoc scio neminem posse bene uiuere, sed nec tolerabiliter quidem sine sapiencie studio. Cum omnia habueris, tunc et habere sapienciam uoles. Hec erit ultimum uite instrumentum.

Seneca XVII. epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ax

Sapiens ad omnem incursum inuictus et intentus est. Non si paupertas, non si luctus, non si ignominia, non si dolor impetum faciat, pedem refert. Interitus contra illa ibit et inter illa, sapiens plenus est gaudio; hyllaris et placidus, eciam inconcussus, cum diis ex pari uiuit.

Seneca LX. epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ay

Considerat cum quibus uiuit, quomodo, quid acturus. Cogitat semper qualis uita, non quanta sit.

Seneca LXX. epistola.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia az

Virtutem si licebit in diuiciis explicabit, si minus in paupertate; si poterit in patria, si minus in exilio. Ad utrosque casus aptus est: bonorum rector, malorum uictor. Sapiens artifex est domandi mala: dolor, egestas, ignominia, carcer, exilium ubique horrenda; ad hunc peruenire mansueta sunt.

Seneca in epistola LXXXVI.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia ba

An existimem aliquem non futurum sapientem qui litteras nescit. Sapiencia res tradit, non uerba. De diuinis humanisque cogitat, de preteritis, de futuris, de caducis, de eternis, de tempore.

Seneca ibidem.

Varia
Fons primus
[Back to top]

Sapiencia uel sciencia bc

Rem maximam promittit tibi sapiencia ut te reducat tibi. Non ex singulis uocibus sapientes spectandi sunt sed ex perpetuitate atque constancia.

Seneca in prouerbiis.

Varia
Fontes primi
[Back to top]

Ubi

Apostoli e
Auaricia ax
Caritas e, Caritas t
Consideracio af, Consideracio ag
Cor o
Curiositas b, Curiositas f
Discere e, Discere l, Discere m, Discere n, Discere y
Doctrina ak, Doctrina az, Doctrina bq
Eloquencia h
Fortitudo d
Homo t, Homo u, Homo x, Homo y
IGNORANCIA
Laus ak
Loquacitas ac
Miseria p
Ociositas k
Regimen ae
Sanctitas f
STUDIUM
Vicium d

Varia